‘Untire geeft mensen inzicht in hun vermoeidheid’

Dr. Rutger Koornstra
Internist-oncoloog

’’Dokters zien nooit vermoeide patiënten. Vermoeidheid is een probleem dat alleen zichtbaar is als je er rechtstreeks naar vraagt. Op het moment dat je er aandacht voor hebt, blijken dat veel patiënten er last van hebben’’. Als internist-oncoloog in het Rijnstate Ziekenhuis ziet Dr. Rutger Koornstra mensen met kanker van alle leeftijden. ’’Ik raad mensen vaak om aan de app Untire te gebruiken. Daarmee kunnen ze zelf met hun vermoeidheid aan de slag.’’

Rutger Koornstra behandelt patiënten met verschillende soorten kanker en begeleidt hen bij de behandeling met immunotherapie. ’’Een deel van de patiënten behandelen we met als doel om hen te genezen. Maar een deel komt niet aan genezing toe en krijgt een levensverlengende behandeling.’’

‘Je komt steeds meer toe aan samen beslissen met mensen’

Met al zijn patiënten, maar bovenal met de mensen die niet meer beter worden, praat Rutger over wat hun doel van een behandeling is. ’’Wil je je leven verlengen, wil je verlichting voor bepaalde klanten of heb je andere doelen? Ten koste van wat wil je je een behandeling aangaan? Je kunt een behandeling aangaan en dan last krijgen van bijwerkingen die invloed hebben op je kwaliteit van leven. Het is goed om samen te zoeken naar de balans.’’

Dat is ook het leuke van het werk als oncoloog vindt hij. ’’Dat je steeds meer toekomt aan samen beslissen met mensen en dat er steeds meer oog komt voor de kwaliteit van leven.’’

Naast zijn werk als oncoloog, begeleidt Rutger Koornstra veel onderzoeken. Al tijdens zijn studie deed hij mee aan een onderzoek naar vermoeidheid bij kanker van een onderzoeksgroep van het Radboudumc, vertelt hij. ’’De resultaten van dat onderzoek naar de mogelijke oorzaken van vermoeidheid bij kanker vormt nu de basis van de behandelrichtlijn palliatieve zorg, vermoeidheid bij kanker.’’

Meest voorkomende bijwerking

De internist-oncoloog denkt dat vermoeidheid de meest voorkomende bijwerking bij kanker is. ’’Je hebt alleen wel gradaties van vermoeidheid. Ik had een patiënt die marathons liep en er opeens vier minuten langer over deed. Dat is wel wat anders dan een patiënt die je vertelt dat hij zijn ene been niet meer voor de andere kant zetten. Het is niet zo zwart-wit.’’

Het is met andere woorden niet per se de meest beperkende bijwerking. ’’Als je je vermoeidheid accepteert, kun je er misschien prima mee leven.’’ Dat geldt echter niet voor iedereen, voegt hij er aan toe. Er zijn genoeg patiënten met kanker bij wie vermoeidheid een enorme impact heeft op hun kwaliteit van leven en hun vermogen om allerlei alledaagse activiteiten uit te voeren.

’’Vermoeidheid is een groot probleem en vooral ook een zeer miskend probleem.’’ Daarom is het zo belangrijk dat er meer aandacht voor komt, vindt hij. ’’En daarom ben ik zo enthousiast over de app Untire. Want waarom wordt er weinig gepraat over vermoeidheid bij kanker? Omdat er in feite ook weinig aan te doen is.’’

‘Er bestaan geen pillen tegen vermoeidheid’

Er zijn bestaan geen pillen tegen vermoeidheid. Verder heb je in de spreekkamer als arts maar beperkte tijd per patiënt. ’’Die tijd steek je als arts dan liever in problemen waar je wel iets kunt doen.’’

Het is fijn dat je met Untire wel iets kunt bieden aan patiënten, zo vindt hij. Zelf raadt hij patiënten de app dan ook regelmatig aan. ’’Ik vraag patiënten vaak of ze vermoeid zijn, hoe ze dat merken en hoe erg het hen beperkt. Slaap je slecht of kom je de trap niet op? Als ik dan het idee heb dat mensen het lastig vinden om een goede balans te vinden in hun energiebeleving, raad ik hen aan om Untire te proberen.’’

Hij vervolgt: ’’Untire is bewezen nuttig. De app geeft mensen zelfcontrole. Mensen moeten al zoveel uit handen geven. En je geeft mensen inzicht in het feit dat als vermoeidheid niet op te lossen is, je misschien wel meer balans kunt vinden. Het lost niet meteen alles op, maar het geeft mensen wel handvatten om ermee om te gaan.’’

Inzicht en handvatten

Wat Rutger Koornstra mooi vindt aan de app is dat hij interactief is. ’’Het geeft je op een duidelijke manier inzicht in hoe het werkt met je energie en je energiebalans. Als je de vaas van energie ziet en ziet hoe hij volloopt aan de bovenkant en leegloopt aan de onderkant, begrijp je meteen dat het werkt.’’

Wanneer je als patiënt begrijpt waardoor je zo vermoeid bent, maakt dat ook makkelijker om je dagelijkse activiteiten rond je vermoeidheid heen te plannen. ’’Het is ook fijn je zelf doelen kunt stellen. Voor een deel van de patiënten is het prettig dat je reminders krijgt om met de app aan de slag te gaan op een moment dat zij dat zelf willen. Ook mooi dat de app gratis is voor patiënten. Dat maakt hem ook nog eens extra laagdrempelig. En nogmaals: het is fijn dat je met Untire als arts iets in handen hebt waarmee je mensen wel kunt helpen.’’